ابن قولویه

معرفی کتاب

نوشته شیخ ابو القاسم، جعفر بکن محمد بن جعفر بن موسى بن مسرور بن قولویه قمى (متوفاى 367 هجرى).
  نام‏هاى کتاب   
نجاشى از این کتاب به »الزیارات« تعبیر مى‏کند و شیخ در کتاب فهرست از آن تعبیر به »جامع الزیارات« کرده است.
مشهورترین نام آن »کامل الزیارة« مى‏باشد اگر چه به آن »کامل الزیارات« و »کتاب المزار« نیز گفته‏اند و در چاپ کتاب هم نام »کامل الزیارات« براى آن انتخاب شده است.
  موضوع
کتاب کامل الزیارات مجموعه روایاتى از ائمه علیهم‏السلام درباره شیوه زیارت حضرت رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلم و دیگر امامان و امامزادگان علیهم‏السلام و ثواب و فضل آن مى‏باشد.
  ویژگى کتاب
از ویژگى‏هاى مهم این کتاب توثیق عام روات آن است یعنى ابن قولویه در آغاز کتاب تمام روات آنرا توثیق کرده و این کمکى بزرگ براى توثیق بسیارى از روات شیعه است که نامى از آنها در کتاب‏هاى رجالى نیامده یا توثیق نشده‏اند.
  انگیزه نگارش
راویان بزرگ شیعه در قرن‏هاى اولیه اسلام با همت و تلاش والاى خود سعى در زنده نگه داشتن یاد و سخنان ائمه معصومین علیهم‏السلام داشتند و در این راه از هیچ کوششى فروگزار نکردند.آنان تمام عمر خود را صرف شنیدن و نقل و نوشتن روایات آن امامان بزرگوار کرده‏اند.
مؤلف این کتاب نیز یکى از چهره‏هاى درخشان روات شیعه است.وى انگیزه نگارش کتاب کامل الزیارات را این گونه بیان مى‏فرماید:
»من این کتاب را براى تقرب به درگاه الهى و پیامبر و على و فاطمه و ائمه صلوات الله علیهم اجمعین و نشر زیارت آن بزرگواران در میان برادران مؤمنم نگاشتم.«
  ارزش کتاب
کتاب کامل الزیارات گنجینه‏اى ارزشمند درباره شیوه زیارت خاندان عصمت و طهارت مى‏باشد که از ائمه معصومین علیهم‏السلام به ما رسیده است.
این کتاب از مهم‏ترین منابع روایى ما در این زمینه و یکى از معتبرترین مراجع کتب دعا و زیارات متأخرین مانند »مفاتیح الجنان« شیخ عباس قمى مى‏باشد.
  اعتبار کتاب
این کتاب از معتبرترین کتاب‏هاى روایى شیعه است که در طول هزار سال که از زمان نگارش آن مى‏گذرد پیوسته مورد توجه علما و فقهاى شیعه واقع شده و روایات آن در منابع مهم روایى شیعه نقل شده و به آنها استناد شده است.
کلام علامه مجلسى
علامه مجلسى درباره این کتاب مى‏فرماید: »کتاب کامل الزیارات از اصول معروف و مشهور میان فقهاى شیعه مى‏باشد«.
  تعداد احادیث
کتاب کامل الزیارات شامل 755 حدیث است که در 108 باب آمده‏اند.
عناوین
این کتاب داراى موضوعاتى است مانند:
1 - ثواب زیارت حضرت رسول صلى‏الله‏علیه‏وآله‏وسلم.
2 - آگاهى فرشتگان از شهادت امام حسین علیه‏السلام.
3 - چگونگى نماز در حرم امام حسین علیه‏السلام.
4 - شیوه زیارت حرم امام موسى کاظم و امام جواد علیهماالسلام.
5 - شیوه زیارت ائمه علیهم‏السلام.
و مباحث ارزشمند دیگر.
  نسخه‏هاى خطى
1 - نسخه‏اى در کتابخانه کاشف الغطا در نجف اشرف.
2 - نسخه‏اى در کتابخانه آیت الله خوانسارى.
3 - نسخه‏اى در کتابخانه سید حسن صدر، صاحب کتاب تأسیس الشیعه

مراحل قبلی این تحقیق

• شیخ ابوالقاسم جعفربن محمد بن جعربن موسی بن مسرور بن قولویه قمی از برجسته رین

• چهرهای راویان شیعه در قرن چهارم هجری است.

• وی یکی از بهترین شاگردان محمد بن یعقوب کلینی و از برجسته ترین مشایخ شیخ مفید می باشد.

• جعفر درشهر قم و در خانواده ی اهل علم وتقوا چشم به دریا گشود . او از همان کودکی

• مهر به محمد و آل محمد را از خانواده خود اموخت و به فراگیری علم ودانش در محضر درس

• پدر و برادرش که از راویان بزرگ شیعه به شمارمی آمدند بهره برد .

• او در محضر بسیاری از بزرگان شیعه شاگردی کرد تا خود نیز یکی از چهره های درخشان علم

• وفقاهت گردید.

• ایشان از بارز تین چهره های علمی دوران خود بوده و روایات او در طول هزار سال پیوسته در

• مجموعه های روایی بزرگ شیعه نقل شده وبه ان استناد می شود.

• علما وفقهای شیعه برای او احترام خاصی قائل اند وتوثیق بسیاری از روایات به دلیل روایت

• او از انهاست وشیخ مفید بسیار او را ستوده است.

• او سفری به مصر داشت واز محضر درس علمای انجا مانند: ابوالفضل صابونی نیز بهره برده است.

• نجاشی یکی از بزرگترین روات شیعه در باره ایشان می گوید«هر زیبایی وعلمی که مردم را باان وصف نمایی برتر از ان را در جعفر بن محمد بن قولویه خواهی یافت.

• شیخ طوسی در کتاب فهرستش می گوید:«جعفربن محمد بن قولویه شخصیتی مورد اطمینان و دارای تالیفاتی فراوان به تعداد ابواب فقه می باشد.

• ایشان ازمحضر شخصیت های فراوانی چون محمدبن یعقوب کلینی،محمدبن عبدالله حمیری،ابن بابویه،محمدبن احمدمصری،پدرش و....بهره مند شده است.

• وافرادی چون شیخ مفید،محمدبن سلیم صابونی،تلعکبری،حسین بن عبیدالله غضائریازمحضر ایشان بهره برده اند.

• ایشان دارای تألیفات فراوانی می باشندکه کامل الزیارات مشهورترین آن ها می باشد

o مداوةالجسد، الصلاة، الجمعةوالجماعة، قیام اللیل، الرضاع، الصداق، والأضاحی و....

• از تألیفات دیگر ایشان است.

• سرانجام ایشان پس از عمری خدمت به معارف اهل بیت علیهم السلام در سال 367هجری چشم از این دنیا فرو بست

o وبه دیار باقی شتافت.