امالی یا المجالس شیخ صدوق

باسمه تعالی

مقد مه:

باعرض سلام واحترام خدمت بازدید کنندگان امیدوارم توان معرفی پاسداربزگ مهدویت ومحدث بزگ ابو جعفر محمد بن علی بابویه قمی ملقب به شیخ صدوق را داشته باشم .

نگاهی گذرا داریم به زندگانی پربرکت صاحب یکی از برگترین کتب شیعه بیندازیم ودرباره  وی به آستان مقدس امام زمان خوشه ای برچینیم 

باتوجه به زیغ وقت ودر این برهه زمانی ومکانی مجال این کار نیست

پس به معرفی سایت های پیرامون شیخ صد وق و تالیفات ایشان که یکی از چند صد جلد ( امالی ) می باشد خدمت شما عزیزان معرفی وبه آن بسنده کنیم

1.آدرس زیر به معرفی اجمالی شیخ صدوق ومعرفی کتاب او امالی می پردازد.

. tp://www.tahoorkotob.com/page.php?pid=9370  

2.در ویکی پدیا شرح حال ومعرفی شیخ صدوق پرداخته ولی هیج مقاله جدیدی درآن درج نشده.

http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%A7%D9%8%DB%8C_(%D8%B5%D8%AF%D9%88%D9%82)&action=edit&redlink=1

3.بیش از دهها مقا له در مورد شیخ صدوق امالی شیخ  در سایت سازمان واسناد کتابخانه ملی یافت می شود .

http://www.nlai.ir/

4. مقالهای به زبان عربی توسط قیس آل قیس نوشته شده  که جهت دیدن به آدرس زیر مراجعه کنید :

http://www.seraj.ir/engine/View_article.asp?LangStr=f_&ID=A62004

 درپایان عرض می کنم که سایت های مختلفی را می توان نام برد ولی گلچینی از آنها برایتان معرفی کردیم.

به نام یزدان پاک

موضوع :  معرفی نویسنده

نام کتاب: امالی یا المجالس

مولف: ابوجعفر محمد بن علی ابن بابویه قمی، معروف به شیخ صدوق

زندگی

او در سال ۳۰۵ (قمری) در شهر مقدس قم متولد شد. تولدش با آغاز نیابت حسین بن روح سومین نائب خاص امام زمان هم زمان بوده‌است.

پدر شیخ صدوق علی بن الحسین بن بابویه قمی، از فقهای بزرگ شیعه و در زمان امام حسن عسگری و امام زمان می‌زیسته و مورد احترام آن امامان بوده‌است.

استادان

استادان شیخ صدوق را نمی‌توان شمرد، ولی شیخ عبدالرحیم ربانی شیرازی ۲۵۲ تن از آنها را نام برده‌است که گروهی از آنها در زمره مشاهیر بوده و عبارتند از:

1.   پدرش علی بن بابویه قمی

2.   محمد بن حسن ولید قمی

3.   احمد بن علی بن ابراهیم قمی

4.   علی بن محمد قزوینی

5.   جعفر بن محمد بن شاذان

6.   جعفر بن محمد بن قولویه قمی

شاگردان

از میان مهم ترین شاگردان وی می‌تواند به دانشمند بلند آوازه، محمد بن نُعمان معروف به شیخ مفید نام برد که خدمات بسیاری به جهان اسلام ارائه کرد، و آثار به جای مانده از وی حکایت از وسعت معلومات او دارد.

1.   شیخ مفید

2.   ابن غضائری، ابو عبدالله، حسین بن عبید الله بن ابراهیمله

3.   برادرش حسین بن علی بن بابویه قمی

4.   شیخ جلیل، ابو الحسن، جعفر بن حسین حسکه قمی، استاد شیخ طوسی

5.   شیخ ابو جعفر، محمد بن احمد بن عباس بن فاخر دوریستی، معاصر شیخ طوسی

‏ ‏‏‏‏ ‏ ‏وفات شیخ صدوق

سرانجام شیخ صدوق این عالم بزرگوار پس از گذشت هفتاد و چند سال از عمر شریف و پر برکتش در سال ۳۸۱ ه.ق دعوت حق را لبیک گفت و در شهر ری دیده از جهان فرو بست. پیکر پاکش در میان غم و اندوه مردمان در نزدیکی مرقد مطهر حضرت عبدالعظیم مدفون گردید.

امروزه آرامگاهش به نام ابن بابویه در شهر ری مشهور و قبر منورش زیارتگاه مسلمانان و محل استجابت دعای مؤمنان است.

آثار

شیخ‌ طوسی نوشته‌است که شیخ صدوق ۳۰۰ جلد کتاب تألیف کرده‌است، و در فهرست خود ۴۰ کتاب و شیخ نجاشی ۱۸۹ کتاب از وی نام برده‌اند.

کتاب‌های شیخ صدوق همه در نهایت نیکویی و استحکام و در زمینه‌های متنوعی نوشته شده‌اند، که این خود نشانگر قدرت علمی و آشنایی گسترده او با علوم اسلامی است. برخی از مهم‌ترین آثار ایشان عبارت‌اند از:

۱. من لا یحضره الفقیه (دومین کتاب از کتب اربعه)

۲. علل الشرایع (درباره فلسفه احکام و علت تشریع آن‌ها است)

۳. کمال الدین و تمام النعمه (درباره اثبات وجود امام زمان و غیبت طولانی آن حضرت از نظر عقلی و نقلی)

۴. کتاب التوحید

۵. الخصال

۶. الامالی

۷. عیون الاخبار الرضا

حوادث سیاسی اجتماعی تاثیر گذار :

شیخ صدوق همزمان با حکومت آل بویه بود که این حکومت تمایل شیعه گری داشتند  وهمچنین به عالمان احترام می گذاشتند

مقاله گرد آوری شده توسط سید مصطفی قربانی مدام  داشجوی ورودی 86 از سایت ویکی پدیا است. 

نام کتاب : امالی یا المجالس
مولف: ابوجعفر محمد بن علی ابن بابویه قمی، معروف به شیخ صدوق
زندگی
او در سال ۳۰۵ (قمری) در شهر مقدس قم متولد شد. تولدش با آغاز نیابت حسین بن روح سومین نائب خاص امام زمان هم زمان بوده‌است.
پدر شیخ صدوق علی بن الحسین بن بابویه قمی، از فقهای بزرگ شیعه و در زمان امام حسن عسگری و امام زمان می‌زیسته و مورد احترام آن امامان بوده‌است.
استادان
استادان شیخ صدوق را نمی‌توان شمرد، ولی شیخ عبدالرحیم ربانی شیرازی ۲۵۲ تن از آنها را نام برده‌است که گروهی از آنها در زمره مشاهیر بوده و عبارتند از:
1.   پدرش علی بن بابویه قمی
2.   محمد بن حسن ولید قمی
3.   احمد بن علی بن ابراهیم قمی
4.   علی بن محمد قزوینی
5.   جعفر بن محمد بن شاذان
6.   جعفر بن محمد بن قولویه قمی
شاگردان
از میان مهم ترین شاگردان وی می‌تواند به دانشمند بلند آوازه، محمد بن نُعمان معروف به شیخ مفید نام برد که خدمات بسیاری به جهان اسلام ارائه کرد، و آثار به جای مانده از وی حکایت از وسعت معلومات او دارد.
1.   شیخ مفید
2.   ابن غضائری، ابو عبدالله، حسین بن عبید الله بن ابراهیمله
3.   برادرش حسین بن علی بن بابویه قمی
4.   شیخ جلیل، ابو الحسن، جعفر بن حسین حسکه قمی، استاد شیخ طوسی
5.   شیخ ابو جعفر، محمد بن احمد بن عباس بن فاخر دوریستی، معاصر شیخ طوسی
‏ ‏‏‏‏ ‏ ‏وفات شیخ صدوق
سرانجام شیخ صدوق این عالم بزرگوار پس از گذشت هفتاد و چند سال از عمر شریف و پر برکتش در سال ۳۸۱ ه.ق دعوت حق را لبیک گفت و در شهر ری دیده از جهان فرو بست. پیکر پاکش در میان غم و اندوه مردمان در نزدیکی مرقد مطهر حضرت عبدالعظیم مدفون گردید.
امروزه آرامگاهش به نام ابن بابویه در شهر ری مشهور و قبر منورش زیارتگاه مسلمانان و محل استجابت دعای مؤمنان است.
آثار
شیخ‌ طوسی نوشته‌است که شیخ صدوق ۳۰۰ جلد کتاب تألیف کرده‌است، و در فهرست خود ۴۰ کتاب و شیخ نجاشی ۱۸۹ کتاب از وی نام برده‌اند.
کتاب‌های شیخ صدوق همه در نهایت نیکویی و استحکام و در زمینه‌های متنوعی نوشته شده‌اند، که این خود نشانگر قدرت علمی و آشنایی گسترده او با علوم اسلامی است. برخی از مهم‌ترین آثار ایشان عبارت‌اند از:
۱. من لا یحضره الفقیه (دومین کتاب از کتب اربعه)
۲. علل الشرایع (درباره فلسفه احکام و علت تشریع آن‌ها است)
۳. کمال الدین و تمام النعمه (درباره اثبات وجود امام زمان و غیبت طولانی آن حضرت از نظر عقلی و نقلی)
۴. کتاب التوحید
۵. الخصال
۶. الامالی
۷. عیون الاخبار الرضا
 
حوادث سیاسی اجتماعی تاثیر گذار :
شیخ صدوق همزمان با حکومت آل بویه بود که این حکومت تمایل شیعه گری داشتند  وهمچنین به عالمان احترام می گذاشتند بخشی از فعالیت ها و موفقیت های ایشان مرهون اوضاع اجتماعی زمان وی بود.
سفر های علمی:  پس از کسب علوم از قم به ری وپس از آنجا به شهر های مختلف همچون نیشابور، مشهد ، مرو ،بغداد، کوفه، بلخ و. . . .
گفته های عالمان درباره وی :
نجاشی : شیخنا وفقیها ووجه الطائفه بخراسان
طوسی: کان جلیلا ، حافظا للاحادیث یصیرا برجال ،ناقدا
ذهبی: صاحب التصانیف السائره بین الرافظه یضرب بحفظه المثل ،یقل له ثلاثماه مصنف
2) کتاب : امالی یا المجالس
2- 1) انگیزه نگارش :    این کتاب از احادیث معصو مین (ع) است که شیخ صدوق در 97 جلسه آن را برای حاضران بیان کرده است . غالبا روایات کتاب مربوط به مسائل اخلاقی و بیان فضائل  و مناقب اهل بیت است ولی به طور کلی روایات بسیاری در زمینه های عقیدتی، فقهی ،تاریخی پرداخته است .
2-2 ) اعتبار کتاب : این کتاب بواسطه عظمت مقام علمی مولف و نیز دقت وامانت وی در حفظ وبیان احادیث دارای جایگاه خاص خود و مورد اعتماد مولفان در علوم حدیث است .
تاریخ تمامی مجالس ،مکانتحدیث ونیز کیفیت تحمل حدیث در اغلب روایات این کتاب بخوبی نگاشته و حفظ شده است.
2-3 ) نسخه خطی :
1. نسخه کتابخانه مدرسه نواب مشهد شماره 72  اخبار ،تاریخ استنساخ 1034 ه .ق
2. "        "         "      "       "     "      118 "       "        "          956
3.نسخه "         "        فیضیه قم       "         1196 که ناقص است
4.هشت نسخه خطی نیز در کتابخانه آیت ا...العظمی مرعشی نجفی در قم است .
2-4) نسخه چاپی :
1- چاپ موسسه البعثه، تهران 1417 ه.ق با مقدمه ای در 48 صفحه که در پایان آن فهرستهای بسیار مفیدی در 12 صفحه آورده شده است مجموع کتاب در 902 صحفه و قطع وزیری است.
2- نسخه چاپ انتشارات کتابچی، تهران، 1376 ه.ق که با مقدمه ای فارسی همراه ترجمه فارسی به قلم حاج شیخ محمد باقر کمره ای در قطع وزیری و 680 صفحه به چاپ رسیده است.
3- نسخه چاپ موسسه الاعلمی للمطبوعات، یروت 1400 ه.ق ، 545 صفحه با مقدمه ای بسیار کوتاه، بدون تخریج آیات و احدیث فقط با فهرست مختصری در آخر کتاب در قطع وزیری به چاپ رسیده.
2-5. سبک شناسی:
روایات این مجموعه دارای سند کامل و بعضا همراه با بیان مکان روایت است همه مجالس دارای تاریخ مشخص است. هزار و هشت روایت از خداوند و نیز از سیزده معصوم نقل شده است.
2-6. بررسی محتوایی:
چون مولف در 97 جلسه آن را برای حاضران بیان کرده است مجالس مختلف است ولی تاریخ روز وماه کامل آن بیان شده چون روایات امالی بیشتر جنبه اخلاقی دارد از این رو شیخ صدوق دقت زیادی در راویان نکرده و در این کتاب از روات شیعه وسنی نقل روایت کرده است .
2-7. تلاش های پیرامونی :
1) ترجمه آقای سید علی امامی
2)  "       "    "    صادق توشخانکی  1301 ه.ق
3)  "       "     حاج شیخ محمد باقر کمره ای
نشریه آینه پژوهش :  ماه فروردین به نقد وتوصیف شیخ صدوق  به زبان فارسی ،پیاپی 43 ص 65-66به تالیف احمد عابدی پرداخته است